Wakacje to czas odpoczynku dla wszystkich, także dla ludzi kultury. Jeszcze do niedawna był on określany sezonem ogórkowym. Z afisza znikały premiery zarówno w teatrze, jak i w kinie, w muzeum można było zobaczyć jedynie wystawową "zapchajdziurę", w telewizji emitowano tylko powtórki, a w filharmoniach słyszało się żadnego dźwięku. Dzisiejszy świat jednak przyśpiesza i uatrakcyjnia się do tego stopnia, że nawet letnia kanikuła staje się pracowitym okresem w kulturze. Zmienia się jedynie adresat (turysta, wczasowicz) i być może ciężar gatunkowy pokazów, przedstawień, wystaw i koncertów. Liczba atrakcji kulturalnych nie jest już jednak znacząco mniejsza niż w tzw. sezonie.

Momentami można nawet odnieść przeciwne wrażenie. W miejscowościach wypoczynkowych, aby przyciągnąć do nich odwiedzających, organizuje się imprezy kulturalne, które stają się częścią atrakcji odwiedzanego kurortu. Dla dzisiejszego człowieka bowiem produkt kulturalny także w czasie urlopu staje się niezbędnym elementem życia. To sprawia, że dziś wczasowicz nie spędza już każdego dnia, leżąc jedynie na plaży i kąpiąc się w morzu. Chętnie odwiedza ciekawe miejsca, wystawy w muzeum lub galerii, szuka atrakcji turystycznych, chodzi na koncert.

Nie trzeba chyba nikogo specjalnie przekonywać, że sezon ogórkowy tak naprawdę dziś już niemal nie istnieje. Wystarczy popatrzeć na liczbę festiwali muzycznych, ale także filmowych, czy ważne wystawy specjalnie przygotowane na wakacje. Zwłaszcza w tym pierwszym zakresie tegoroczne wakacje w Polsce są tego znakomitym dowodem. „Najazd” na nasz kraj wokalistów i zespołów muzycznych w ramach niezliczonych festiwali nie ma precedensu. Liczba i jakość występów w ciągu dwóch i pół miesiąca wydaje się przewyższać to, co otrzymujemy poza sezonem letnim. Wystawy sztuki zwykle otwierano jeszcze w czerwcu i były one dostępne przez całe wakacje.

Wernisaż w samym środku lata nie jest już dziś niczym niezwykłym. Żeby nie być gołosłownym przytoczę przykład z własnego doświadczenia. Właśnie jestem w trakcie mojej wakacyjnej wędrówki i zawitałem do Münster, pięknego uniwersyteckiego miasta w Westfalii. Jako typowe miasto studenckie powinno być opustoszałe i pozbawione atrakcji. Tymczasem dzięki pięknym zabytkom, urokowi historycznej zabudowy jest ono chętnie odwiedzane przez turystów, którzy dodatkowo kuszeni są z jednej strony festiwalem wina, a z drugiej atrakcyjnym koncertem czy wystawą. Właśnie przedwczoraj (1 sierpnia) otworzono w Muzeum Grafiki Picassa w Münster wystawę zorganizowaną pod patronatem prezydenta Francji Nicolasa Sarkozy zatytułowaną „Maeght: Das Abentuer der moderne”, na której można zobaczyć prace Braque’a, Chagalla, Giacomettiego, Miro, Chilidy, Tapiesa. Wcześniej (w czerwcu i lipcu) można było w tym samym miejscu obejrzeć wystawę fotografii Henri Certier-Bressona.

Nie dajmy się jednak zwariować. Do wszystkiego staram się podchodzić z pewnym dystansem, dlatego mimo tych zmian chciałbym byśmy zachowali zdrowy rozsądek. Myślę, że dobrze jest, kiedy występują różnice między ludźmi, narodami, kulturami czy porami roku. Nie chciałbym, aby lato na zawsze przestało kojarzyć się z lenistwem — także w zakresie kultury. Wszyscy sportowcy wiedzą (a Pekin już tuż, tuż), że przetrenowanie i brak świeżości to coś najgorszego, co można zrobić przed ważną imprezą. Jeśli więc mamy ochotę, poleniuchujmy intelektualnie i kulturalnie w ten wakacyjny czas. Wtedy z wielką ochotą i szczerym entuzjazmem powrócimy z wakacyjnych wojaży.