Przemysły kultury zmieniają dzielnice miejskie

TriBeCa to dzielnica Nowego Jorku, która powstała stosunkowo niedawno. Zanim w latach 70. otrzymała nazwę i zakres swojego zasięgu, była po prostu częścią dolnego Manhattanu. Jej nazwa jest akrostychem oznaczającym „Triangle Below Canal” czyli po prostu trójkąt poniżej ulicy Canal, nawiązując do geometrycznego kształtu dzielnicy. Odkąd w latach 70. dziennikarz omyłkowo użył nazwy (początkowo dotyczącej jedynie kwartału miejskiego) do całej dzielnicy między Canal Street, West Street, Broadway a Chambers Street, tak już pozostało.

Początkowo ta część Manhattanu miała charakter mieszkalny, ale koło połowy XIX wieku dzielnica zmieniła się gruntownie, powstały tam magazyny i budynki przemysłowe. Przemysły tekstylny i odzieżowy dominowały około stulecia, ale w latach 60. XX wieku działalność gospodarcza na tym terenie zamarła. Pozostały niszczejące magazyny, które ze względu na niskie koszty zaczęli przejmować artyści przenoszący się z drożejącego SoHo (miał tam swoją pracownię m.in. Richard Serra).

Opuszczone lofty ze względu na niską cenę i duże powierzchnie stały się wielką atrakcją, zwłaszcza dla początkujących twórców. Ten dynamiczny ruch w obrębie dzielnicy zaczął zmieniać jej oblicze. Obok pracowni artystów i galerii sztuki zaczęły się pojawiać sklepy, restauracje i nocne kluby. Przyniosło to ożywienie tej części miasta i przyciągnęło inwestorów.

W latach 80. doszło do przekształcenia dzielnicy przemysłowej w dzielnicę mieszkalną z dużym udziałem przemysłów kultury. Jednym z najważniejszych impulsów rozwojowych było przekształcenie w 1989 roku przez Roberta De Niro starego magazynu na ośrodek filmowy TriBeCa Film Center. Od tego czasu pojawiało się w tej dzielnicy coraz więcej przedsięwzięć związanych z branżą filmową i rozrywkową. Przekształcane na coraz droższe mieszkania byłe magazyny i budynki fabryczne sprawiły, że dziś jest to jedna z najmodniejszych dzielnic Nowego Jorku. Z kolei dzięki pierwszorzędnym restauracjom, markowym butikom, galeriom sztuki, winiarniom i sklepom z designerskimi produktami TriBeCa jest dziś miejscem najchętniej odwiedzanym wieczorami i nocą.

Znakiem przynależności do nowojorskiego Downtown stało się otworzenie w 2000 roku luksusowego hotelu TriBeCA Grand Hotel. Ostatecznie usankcjonowało to status tej dzielnicy jako luksusowej, a hotel stał się miejscem spotkań śmietanki filmowej i towarzyskiej. Wykorzystywany jest on przy okazji festiwalu filmowego TriBeCa Film Festival, którego dyrektorem jest Robert De Niro.

Dziś mieszkańcami dzielnicy są najczęściej ludzie związani z przemysłem rozrywkowym, oczywiście z przewagą filmowców. Wśród nich obok de Niro możemy odnaleźć takie sławy, jak Mariah Carey, Jay-Z, Scarlett Johansson, Harvey Keitel, David Latterman, Gwyneth Paltrow, Meryl Streep, Uma Thurman, Justin Timberlake czy Kate Winslet. Wszystko to pokazuje, jak istotne znaczenie w dzisiejszym świecie mają przemysły kultury i jakie przekształcenia mogą dokonać się w mieście dzięki nim.

Przykład dzielnicy TriBeCa został przywołany w kontekście łódzkiego Księżego Młyna, który także ma szansę podążyć podobną drogą. Zmiany nie mogą być jednak wprowadzane odgórnymi decyzjami, jak próbowano to zrobić u nas. Musi się to stać w sposób niewymuszony i naturalny, jak w Nowym Jorku. Muszą pojawić się osoby i firmy, które zobaczą w tej części miasta potencjał, który będą potrafiły wykorzystać.

Polecamy strony: http://www.sohoblues.com/TriBeCa1970s/ zdjęć TriBeCi z lat 70. oraz http://www.tribecafilm.com/ stronę Tribeca Film

 

 

 

Rozmowa z Maciejem Trzebeńskim, Dyrektorem Fabryki Sztuki w Łodzi, koordynatorem projektu Art_Inkubator

„Fabryka Sztuki” znajduje się w pofabrycznym kompleksie Karola Scheiblera, w części Łodzi zwanej Księżym Młynem? Sama nazwa Waszej instytucji wskazuje, że mocno identyfikujecie się z tym miejscem. Aktualnie pracujecie nad projektem mającym doprowadzić do rewitalizacji trzech budynków fabrycznych. Powstanie tu Art_Inkubator. Czy możesz powiedzieć, skąd taki pomysł i dlaczego właśnie inkubator?

Pomysł na AI to działanie twórcze, zmieniające nasz dotychczasowy sposób myślenia o instytucji kultury, jej działaniach programowych i sposobie funkcjonowania w przestrzeni publicznej. Miejsce, w którym funkcjonujemy (zabytkowe fabryki), mocno determinuje nasz sposób postrzegania świata, wymagając od nas poszukiwania nowych rozwiązań problemów, z którymi stykamy się w codziennej pracy. Aby udało nam się przeprowadzić niezbędny proces rewitalizacji nie tylko w znaczeniu materialnym (architektonicznym), należało wypełnić go także nową formą działania. Tak powstała idea inkubatora kultury — jako projektu, dzięki któremu zrewitalizujemy fabryki, a tym samym otworzymy się na nowe pole działania, jakim jest przedsiębiorczość w kulturze.
Pomysł na AI narodził się z potrzeby zmiany polegającej na przezwyciężaniu ograniczeń, które stoją na twojej(naszej drodze dziania instytucji)  drodze. Można śmiało powiedzieć, że AI wpisuje się w założycielski mit powstania Łodzi jako miasta stworzonego przez wizjonerów.

 

Do projektu włączyliście również jednostki Urzędu Miasta Łodzi i województwa łódzkiego. Czy dzięki takiej współpracy projekt ma większe szanse powodzenia?

Art_Inkubator to projekt wielopoziomowy, innowacyjny, niespotykany jak dotąd w skali regionu czy kraju, dlatego niezwykle istotne jest zaangażowanie do jego realizacji szerokiego spektrum partnerów, którzy wesprą jego potencjał swoim doświadczeniem, kontaktami czy konkretnym działaniem.

Fabryka Sztuki jest miejską instytucją kultury, więc jej naturalnym partnerem do współpracy w takim projekcie jest UMŁ. Pamiętajmy, że pieniądze na wkład własny w projekcie pochodzą ze środków gminnych. Art_Inkubator będzie projektem budującym rozwój nie tylko Łodzi, ale i całego regionu, dlatego wsparcie instytucji o charakterze regionalnym jest nie do przecenienia.

 

Na jakim etapie obecnie są prace?

W tym momencie jesteśmy na ostatnim etapie prac przygotowawczych. Został zrealizowany projekt wykonawczy wraz z kosztorysami, dysponujemy też pozwoleniem na budowę. Nanoszone są poprawki do studium wykonalności i tworzone ostatnie dokumenty dotyczące struktury organizacyjno-formalnej Art_Inkubatora, które dookreślą sposób jego przyszłego funkcjonowania.

Czeka nas oczywiście najważniejszy element, czyli przygotowanie bezpośredniej dokumentacji aplikacyjnej do konkursu na dofinansowanie ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Łódzkiego. Termin konkursu nie jest jeszcze podany, jednak my jesteśmy już gotowi i czekamy.

 

Czy zmiana funkcji obiektów pofabrycznych na miejsca rozwoju sztuki, kultury, przemysłu rozrywkowego itp. jest Twoim zdaniem najlepszym pomysłem na rozwój Łodzi? Nie da się ukryć, że coraz więcej fabryk niszczeje, jest wyburzanych i nie ma chętnych na ich rewitalizację. Czy możesz zachęcić niezdecydowanych? Rewitalizacja nie jest łatwa, ale chyba możliwa?

Nadawanie nowych funkcji (w naszym przypadku kulturalnych) obiektom naturalnie wpisujących się w historię naszego miasta, które straciły swoje praktyczne pierwotne zastosowanie jest tym, co stanowi o potencjale i sile naszego miasta. Zamiana pofabrycznego dziedzictwa w nowoczesne funkcjonalne miejsca jest tym, co powinno warunkować naszą przyszłość. Potrzeba ludzi z wizją, gotowych podejmować nowe idee. Jestem przekonany, że motorem napędowym rozwoju Łodzi w najbliższych latach będzie kultura. Wiąże się to nie tylko ze staraniem się Łodzi o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury, ale także ze wzrostem znaczenia dla polskiej gospodarki sektora umownie nazwanego przemysłami kultury.

Na zakończenie powiem tylko, że dla Łodzi rewitalizacja jest kluczem do sukcesu. Trzeba jasno powiedzieć, że nasze miasto jest wyjątkowe. To jeden wielki obszar zabytkowej architektury poprzemysłowej. To najlepiej zachowany, urbanistycznie XIX-wieczny organizm miejski, którego nie znajdziemy nigdzie indziej w Polsce. Warto poświęcić się dla jego rewitalizacji.

Zapraszamy na: http://www.artinkubator.com