Zrównoważone zarządzanie marką? Poznaj siedem kroków

Kiedy myślisz o wycenie, to co przychodzi Ci na myśl – zwłaszcza w pierwszej kolejności? Czy jest to pytanie o wysokość wynagrodzenia za swoją pracę, usługę albo produkt? A może zastanawiasz się nad jakością życia, jakie chcesz prowadzić, m.in. nad jego kosztami?

Kiedy planujesz działać na własny rachunek, to o czym myślisz na początku? Chcesz zbudować swoją firmę, markę? Czy może chcesz pracować i dostawać wynagrodzenie za swoją pracę? A może głównym kryterium jest realizacja swoich marzeń lub po prostu życie po swojemu, na własnych warunkach?

Kiedy zaczynasz działać, nadal masz mnóstwo pytań. Do tego dochodzą obawy, a jednocześnie ekscytacja i przypływ odwagi. Ten początkowy czas jest najwspanialszy, bo wtedy stoisz przed nieznanym – wszystko się może zdarzyć. Nie wiesz, co dokładnie się wydarzy, jednak Twoje wyobrażenie o sukcesie, który chcesz osiągnąć, jest pozytywne. Stawiasz sobie cele i zaczynasz swoją drogę w kierunku ich realizacji.

Budując swoją firmę, przedsięwzięcie, projekt czy zaczynając jakąkolwiek działalność na własną rękę, zaczynamy budować markę. Można powiedzieć, że jeżeli chcemy działać długoterminowo i wyróżnić się na rynku, to wtedy budujemy markę. Większość osób robi to intuicyjnie. Według Wikipedii marka to nazwy, określenia, znaki, symbole, logo oraz projekty graficzne albo kombinacje tych wszystkich elementów, których celem jest identyfikacja towarów, usług lub jednostek oraz ich wyróżnienie na rynku od produktów konkurencji, generujące w ten sposób korzyści ekonomiczne. Na markę składa się nie tylko nazwa czy logo, ale także elementy komunikacyjne, behawioralne i wizualne, które określają przedsiębiorstwo.

Czy powinno się zatem świadomie budować markę – z pełnym zaangażowaniem, a jednocześnie z dystansem? Na rynku jest nieograniczona ilość literatury, która pomoże nam punkt po punkcie, bardzo szczegółowo przejść przez proces tworzenia marki. Warto po takie książki sięgać i uzupełniać swoją wiedzę. Na początku działalności – zwłaszcza tej w skali mikro, bez budżetu na start – większość prac związanych z tworzeniem firmy/projektu/działalności twórczej stoi po stronie twórcy, czyli bardzo kreatywnego człowieka, często działającego na zasadzie „z niczego coś” – to ogromna zaleta i wartość. Dzięki niej można wesprzeć realizację przedsięwzięcia – budowę własnej marki.  

Jak więc budować markę? Jak zacząć?

1. MOJE WARTOŚCI

To najważniejszy punkt na liście. Jeżeli już zdecydowaliśmy się na działanie na własny rachunek, to zadanie sobie poniższych pytań będzie pierwszym krokiem do zrozumienia własnych potrzeb i celów:

– Co lubię robić?

– Co umiem robić?

– Jakie mam wykształcenie (teoretyczną wiedzę) i czy ono może mi pomóc w działaniu?

– Czego chcę się jeszcze nauczyć?

– Co sprawia mi radość, a co mnie denerwuje?

– Jakie mam marzenia?

– Jakie jest moje doświadczenie zawodowe na tę chwilę?

– Czy pracowałam(-em) już dla kogoś i jak się wtedy czułam(-em)?

– Czy lubię ludzi? Co to znaczy, że ich lubię? Co czuję na myśl o współpracy z ludźmi?

– Czy potrafię zarządzać swoimi emocjami?

– Czy potrafię zarządzać swoim czasem?

– Jaki jest mój stosunek do pieniędzy?

– Jaką mam wizję siebie jako człowieka? Czy wiem, kim chcę być?

– Jakie są moje mocne strony?

– Jakie są moje słabe strony?

– Jaka jest moja osobowość?

– Jakie są moje potrzeby (materialne i niematerialne)?

Jeżeli chcesz lepiej poznać siebie, to konsultacja z psychologiem bądź też z doradcą zawodowym może być tutaj kluczowa.

2. WARTOŚCI MOJEJ FIRMY (przedsięwzięcia, projektu etc.)

Refleksja i poznanie swoich własnych wartości pozwoli Ci lepiej opracować wartości dla własnej działalności. O co tutaj chodzi? Jeżeli jesteś weganinem i ma to dla Ciebie emocjonalne znaczenie, nie zajmiesz się produkcją toreb ze skóry naturalnej. Jeżeli kochasz pracę w ogrodzie, to należy zrozumieć, czy jest to dla Ciebie po prostu miłe spędzanie wolnego czasu, czy mogłabyś/mógłbyś robić to również odpłatnie – z pełnym zaangażowaniem i odpowiedzialnością – dla kogoś obcego. Często słyszymy, że realizując to, co kochamy, nie przepracujemy ani jednego dnia. Ma to dobre i złe strony. Z jednej strony daje nam to możliwość pełnego zaangażowania i niepoddawania się po drodze, z drugiej strony może nas wpędzić z tego samego powodu w wyczerpanie. Co więc chcesz konkretnie robić w swojej działalności?

– Co chciałabym/chciałbym robić za pieniądze?

– Dla kogo chciałabym/chciałbym pracować? Kim mogą być moi klienci/odbiorcy usług?

– Jaką potrzebę moich klientów mogę zaspokoić?

– Jak działa i wygląda moja konkurencja?

– Jaka ma być wizja i misja mojej działalności?

3. WYZNACZANIE CELU

To coś, co – najogólniej mówiąc – twórcy pomijają. Działanie na zasadzie „co będzie, to będzie” jest częstą praktyką i wiele osób tak właśnie prowadzi swoją działalność. Warto jednak na początku poświęcić trochę czasu i w sposób bardzo ogólny spróbować nazwać nasze plany i cele. Co tutaj będzie pomocne?

Analiza PESTEL (political, economic, social, technological, environment, legal), SWOT (strengths, weaknesses, opportunities, threats – mocne strony, słabe strony, szanse, zagrożenia) i TOWS (odwrotność SWOT). Czyli – ogólnie mówiąc – analiza otoczenia, a także mocnych i słabych stron, czynników zewnętrznych i wewnętrznych oraz ich wzajemnego oddziaływania. Dostępne są bardzo szczegółowe wytyczne do stworzenia takich analiz. Polecam każdemu, kto lubi analizować, szukać potwierdzeń i wskazówek w danych, tabelkach i wykresach.

Natomiast osobom, które nie lubią zbytniego rozkładania na czynniki pierwsze, rekomenduję podstawową wersję i znalezienie odpowiedzi na pytania:

– Jakie jest aktualne otoczenie polityczne, ekonomiczne, społeczno-kulturowe i technologiczne oraz czynnik środowiskowy i aspekty prawne? (ogólne wnioski według metody PESTEL)

– Jakie są istotne czynniki w otoczeniu, które mogą wpływać na moją działalność? (PESTEL)

– Jakie są mocne i słabe strony wewnętrzne mojej działalności/marki? Które z wypisanych mocnych i słabych stron są najważniejsze? Jaką mają hierarchię ważności? (SWOT)

– Jakie są szanse i zagrożenia płynące z zewnątrz w odniesieniu do mojej działalności/marki? Które z wypisanych szans i zagrożeń są najważniejsze? Jaką mają hierarchię ważności? (SWOT)

– Czy mocne strony pozwolą wykorzystać nadarzające się szanse? (SWOT)

– Czy mocne strony pozwolą przezwyciężyć zagrożenia? (SWOT)

– Czy słabe strony nie pozwolą na wykorzystanie nadarzających się szans? (SWOT)

– Czy słabe strony wzmocnią siłę oddziaływań zagrożeń? (SWOT)

– Czy szanse spotęgują mocne strony? (TOWS)

– Czy zagrożenia osłabią mocne strony? (TOWS)

– Czy szanse pozwolą przezwyciężyć słabe strony? (TOWS)

– Czy zagrożenia spotęgują słabe strony? (TOWS)

Teraz możesz określić dokładniej, co i jak chcesz robić, dla kogo, a także czego potrzebujesz, na co musisz zwrócić uwagę etc. Masz już wystarczającą ilość danych, żeby zweryfikować swoje początkowe cele, a następnie wypracować te realne i osiągalne.

4. MARKETING I PROMOCJA

Jak to powiedział u nas w wywiadzie w PURPOSE Grzegorz Kiszluk: narzędzia marketingowe to tylko narzędzia... Jeżeli więc są to narzędzia, to warto je poznać i stosować, aby pomagały w realizacji postawionych celów. Zwłaszcza że z części z nich korzystamy, nawet o tym nie wiedząc. Realizując przedsięwzięcie, zarządzasz nim. A żeby dobrze zarządzać, warto mieć spisany plan działania (uzupełniać, monitorować, zmieniać – to plan najbardziej dynamiczny). Dzięki niemu oszczędzasz czas i wprowadzasz w swoje działania porządek. Pomocne może być podejście 360 – czyli pełne, uzupełniające się i spójne działania marketingowe i promocyjne na wielu płaszczyznach. To, co możesz zrobić, zależy od Twoich możliwości budżetowych i czasowych. Możesz zacząć od planu rocznego.

Zastanów się, które z poniższych punktów i w jaki sposób możesz zaplanować na okres 12 miesięcy:

– Spójna identyfikacja graficzna (Czy wiesz, jak ma wyglądać Twoja działalność pod względem wizualnym? Jak ma się rozwijać graficznie? Czy potrafisz zrobić to samemu, czy potrzebujesz wsparcia?)

– Strona www (Co dokładnie chcesz zamieścić na stronie? Do czego będzie Ci potrzebna? Jak będziesz ją wykorzystywał(a)? Czy będziesz miał(a) czas na jej prowadzenie?)

– Media społecznościowe (Czy chcesz je prowadzić? Jeśli tak, to które? Czy masz na to czas? Czy masz na to pomysł? Czy potrzebujesz wsparcia zewnętrznego?)

– Public relations (W jaki sposób chcesz się komunikować ze swoimi odbiorcami?)

– Treści (Czy potrafisz tworzyć treści związane ze swoją działalnością? Czy chcesz mówić o swojej marce? Jeśli tak, to w jaki sposób?)

– Działania offline (Jaki masz pomysł na dotarcie do swoich klientów w świecie rzeczywistym?)

Działania marketingowe i promocyjne to ta część Twojej działalności, która jest najbardziej dynamiczna i zmienna. Sprawdzasz swój plan na bieżąco i od razu możesz wprowadzać zmiany. Monitorowanie działań marketingowych i promocyjnych stanowi klucz do sukcesu. Jeżeli coś nie działa, możesz z tego zrezygnować. Możesz też wzmacniać to, co według Ciebie działa lepiej. Warto też próbować nowych działań i możliwości, pamiętając, żeby nie brać na siebie zbyt dużo.

5. WIZERUNEK

Jak Cię widzą, tak... o Tobie mówią. Dzisiaj już chyba wszyscy wiedzą, że każda działalność musi mieć swoją indywidualną nazwę, a później indywidualny znak. Wszystko po to, aby można było nas zidentyfikować i zapamiętać. Od czego zacząć?

– Pomyśl nad odpowiednią nazwą, pasującą do Ciebie i Twojej działalności.

– Zastanów się, jak ma wyglądać Twoje logo

– Opracuj visual brand book (tu bardziej szczegółowo możesz zamieścić wytyczne dotyczące używania Twojej nazwy, a także logo, kolory fontu i układów graficznych materiałów promocyjnych).

– Zastanów się, jak graficznie (wizualnie) ma wyglądać Twoja działalność oraz narzędzia, którymi się komunikujesz (materiały cyfrowe i drukowane).

– Jeżeli planujesz opakowania, tu też ważny jest wygląd zgodny z Twoją koncepcją visual brand book.

– A może planujesz występować publicznie (np. nagrywać się na video, udzielać wywiadów, brać udział w spotkaniach branżowych etc.)? Twój wygląd i materiały promocyjne, jakie będziesz mieć ze sobą, to kolejny element spójnego prezentowania Twojej działalności.

Pamiętaj, że każda Twoja działalność zawodowa, jeżeli jest odpowiednio wcześniej opracowana, zaplanowana i przygotowana, będzie działała zarówno na korzyść Twoją, jak i budowanej przez Ciebie marki. Zaoszczędzi Ci również czas w przyszłości.

6. PRACA

Bez pracy nie ma kołaczy. Wszystko można zanalizować, zaplanować i zapisać. Jednak to wszystko samo się nie zrobi. Potrzeba bardzo dużo determinacji, pozytywnego nastawienia i odpowiedniego planowania dobowego, żeby zrealizować swoje działania i postawione cele, a także codzienną bieżączkę, nie tonąc przy tym w natłoku maili, informacji, pomysłów i zewnętrznych bodźców. Jak więc zaplanować sobie dzień pracy, żeby móc działać zgodnie z cyklem dobowym? Możesz wypróbować plan dobowy, polegający na ustaleniu odpowiednich działań w odpowiednich godzinach. Jak to zrobić? Jak wygląda taki cykl dobowy?

Podziel dobę na godzino-okresy według poniższych wytycznych:

6.00-10.00 – to czas, kiedy jesteśmy w stanie zrealizować zadania wymagające siły fizycznej i umysłowej

10.00-14.00 – to czas, kiedy jesteśmy w stanie zrealizować zadania wymagające koncentracji i psychicznej uwagi (księgowość, umowy, zadania, trudne rozmowy, etc.)

14.00-18.00 – to czas, kiedy jesteśmy w stanie zrealizować zadania wymagające kreatywności i działań twórczych

18.00-22.00 – to czas na odpoczynek, prace domowe, relaks, czytanie i inne hobby. To czas dla Ciebie, dla rodziny, przyjaciół

22.00-2.00 – to czas, kiedy nasz organizm się regeneruje podczas snu; warto zadbać o to, żeby miał taką możliwość

2.00-6.00 – to czas, kiedy układ nerwowy jest aktywny; wtedy regeneruje się mózg, zapadamy w najgłębszy sen, ale też właśnie wtedy możemy się wybudzać ze względu na odczucie niepokoju i rozbiegane myśli.

Oczywiście, każdy z nas ma swoje przyzwyczajenia, obowiązki i zadania. Powyższy plan daje pewien obraz, opcję tego, jak lepiej zrozumieć swoje miejsce w czasie dobowym. Jeżeli zaobserwujesz, że zajmowanie się umowami czy księgowością o 20.00 Cię męczy, frustruje i popełniasz błędy, to będziesz wiedział(a), co może być przyczyną. A może jeśli przesuniesz pewne działania w odpowiednie godziny, to zauważysz pozytywną zmianę? Warto spróbować. Możesz też obserwować siebie i stworzyć swój własny plan dobowy.

7. COŚ JESZCZE. Coś bardzo ważnego!

Warto pomyśleć o sobie i swoim dobrostanie. Dużo się teraz mówi o wellbeingu, slow life, równowadze czy uważności. Wszystko to jest bardzo ważne. Warto podejść do siebie jak do rodzica w samolocie, który żeby móc ratować dziecko, najpierw musi sam sobie założyć maskę tlenową. To dobry przykład. Żeby dobrze pracować, trzeba być zdrowym i stabilnym emocjonalnie; trzeba zadbać o siebie. W działalności osobistej nie musimy realizować wytycznych BHP, które wymagane są od każdego pracodawcy w stosunku do pracownika. Pamiętaj jednak, że pracując dla siebie, jesteśmy swoim pracownikiem. Jeżeli Ty o siebie nie zadbasz, nikt o Ciebie nie zadba. Warto o tym pamiętać, kiedy widzimy, że bierzemy na siebie za dużo, że jesteśmy zmęczeni czy kiedy coś nam dolega (zarówno w ciele, jak i umyśle). Pamiętanie o tym już na samym początku działalności będzie inwestycją, która zwróci się w trudniejszych momentach.

Systematyczne, kontrolne spotkania z psychologiem, badania profilaktyczne, ubezpieczenie zdrowotne, odpoczynek, życie poza pracą, a także dbałość o to, co ze mną będzie na emeryturze – to wszystko daje szerszy i pełniejszy obraz naszego życia i pracy zawodowej, a także budowania marki opartej o prawdę. Prawdę o nas.

Tekst Maja Ruszkowska-Mazerant

Tekst powstał z wykorzystaniem wiedzy nabytej podczas 10-letniej edukacji artystycznej oraz 26-letniej praktyki zawodowej. A także wiedzy zdobywanej na bieżąco z przeczytanych książek i lektury PURPOSE.

Bibliografia:

Dobrobyt bez wzrostu. Tim Jackson
Firma, czyli Ty. Paul Jarvis
Powiedź, co myślisz. Oren Jay Sofer
Pieniądze, duchowość, świadomość. Mayuri Onerheim
Ajurweda. Sarah Kucera
Dobrobyt społeczny a odpowiedzialność jednostki. David Schmidtz
Wolna głowa. Volker Busch
Jak odzyskać siebie i utracone więzi. Johann Hari
Dogadać się z innymi czyli Porozumienie bez Przemocy nie tylko w życiu organizacji. Agnieszka Kozak, Berendt Joanna

Wywiad z  Mają Ruszkowską-Mazerant >>TUTAJ<<

Wideo z  Mają Ruszkowską-Mazerant i Maciejem Mazerantem oraz więcej o PURPOSE >>TUTAJ<<

Zdjęcie: Antek Mazerant INSTAGRAM