Kiedy ostatni raz myślałeś_aś o bezpieczeństwie i higienie pracy? Gdy jesteś osobą twórczą tzn. działasz w sektorze kreatywnym i kulturze, pracujesz od zlecenia do zlecenia, w nienormowanym czasie, w domu bądź pracowni nie musisz respektować tych zasad. A czy wiesz, że pracownicy i pracodawcy pozostający w stosunku pracy muszą przestrzegać przepisów BHP? Gdy tak się nie dzieje, grożą im konsekwencje, w tym nawet zwolnienie dyscyplinarne czy najpoważniejsze – pozbawienie wolności. Zastanów się teraz… ile razy pracując nad projektem, zleceniem, dziełem naraziłeś(-aś) na szwank swoje bezpieczeństwo i higienę pracy? Uzbierałoby się tych przewinień na dyscyplinarkę albo odsiadkę?

Jako samozatrudniony, freelancer, pracownik GIG ekonomii, nie podlegasz przepisom BHP (z pewnymi wyjątkami), ale przecież od tego, jak się czujesz, zależy efektywność Twojego działania, zarabianie pieniędzy i tworzenie tego, co potencjalnie może zmieniać świat!


Z rozmów, jakie prowadzimy z czytelnikami PURPOSE – osobami twórczymi, które pojawiają się na łamach naszego czasopisma, a także testującymi nasz PRObeing | kurs – wiemy, że sprawy bezpieczeństwa i higieny wykonywania pracy twórczej są dla nich ważne, ale łapią się na tym, że ich działania są dalekie od zaleceń BHP.

Dlaczego tak się dzieje? Ponieważ cały czas tkwią w następujących przekonaniach:

  • „Przecież nie podlegam przepisom, więc nikt mnie nie ukarze za nieprawidłowości”.
  • „Całe to BHP to skomplikowana i droga sprawa”.
  • „Jakoś daję radę, teraz nie mam na to czasu… Jest tyle ważniejszych tematów!”.

Zdjęcie: Dillon Wanner, Unsplash+Zmień zgubne przekonania

 

Zacznijmy więc od końca.

Czy faktycznie dajesz radę? Czy naprawdę jest tyle ważniejszych spraw od Twojego bezpieczeństwa i zdrowia?

Wyobraź sobie, że z powodu niewygodnego fotela, biurka, braku odpowiednich przerw w procesie tworzenia… „strzyka” Ci w krzyżu. Nie możesz siedzieć, nie możesz stać, ból otępia Twój umysł… A przecież masz do skończenia projekt, który „zmieni świat”!

Teraz z powodu bólu nie jesteś w stanie zrobić nic. W najlepszym wypadku tworzysz „coś”, żeby tylko było, odpuszczając jakość. Co stracisz? Dobrą opinię w oczach klienta i pewnie w swoich,  kilka zleceń… A do tego wydajesz na lekarzy, rehabilitację… Bardziej opłaca się więc profilaktyka czy leczenie?Brzmi znajomo? Doświadczyłeś(-aś) już podobnej sytuacji? A może dopadło Cię wypalenie twórcze i zawodowe?

Odwołując się do takiego przykładu, miałem na myśli znaczną grupę osób twórczych (w tej grupie jestem również ja), których praca polega na działaniu z komputerem, np. grafików, architektów, projektantów, pisarzy itd. Ten scenariusz można jednak lekko zmodyfikować, aby umieścić w nim rzeźbiarzy, projektantów przemysłowych i mody, kostiumografów, filmowców, aktorów, a nawet twórców graffiti i wiele innych osób twórczych… Każda z tych grup podlega specyficznym dla nich ryzykom, które mogą wyłączyć z pracy zarówno na krótkie, jak i na dłuższe okresy czasu.

Zdjęcie: Marty O'Neill, Unsplash+

Czy BHP jest drogie? Sprawdzamy!

 

Zajmijmy się zatem drugim przekonaniem. Czy kiedykolwiek sprawdzałeś(-aś), czy zorganizowanie bezpiecznych i higienicznych warunków Twojej pracy to wydatek, na który Cię stać?

Zacznijmy od tego, że zmiana myślenia z „wydatku” na „inwestycję” zdecydowanie ułatwi podejmowanie decyzji o działaniu. Gdy już jesteś otwarty(-a) na działanie i zaczniesz szukać, okaże się, że wiedza i praktyczne wskazówki wcale nie są takie drogie, a wręcz można je zdobyć bezpłatnie.

Pamiętaj, że równie ważne jest zidentyfikowanie Twoich potrzeb. Wszystko po to, aby ukierunkować poszukiwania rozwiązań. Działanie na chybił trafił, bez planu może doprowadzić do zmarnowania czasu, pieniędzy i wyzwolenia frustracji.

Gdy już masz plan, możesz zacząć od oceny ryzyka zawodowego ze wskazaniami, jak im przeciwdziałać – to wydatek rzędu kilkudziesięciu złotych. Dostępne są dokumenty, za pomocą których możesz zrobić mini audyt swojego miejsca pracy i wdrożyć odpowiednie zmiany. Przygotowując swoje otoczenie zgodnie z wytycznymi, robisz pierwszy krok do tego, aby przeciwdziałać ryzyku „bólu” i minimalizować je.

Bezpłatną, bardzo rozbudowaną bazę wsparcia merytorycznego oferują również publiczne instytucje. Może nie najpiękniejszą, nie najbardziej funkcjonalną, ale pełną wiedzy bazę oferuje Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Na stronie CIOP.pl znajdziesz wyczerpującą liczbę poradników, informacji, narzędzi do tego, żeby zorganizować sobie bezpieczne środowisko pracy i dbać o kulturę bezpieczeństwa.

Zdjęcie: Soundtrap, Unsplash+Dla przykładu skupmy się na bólu pleców, który nie pozwala Ci skończyć projektu „mogącego zmienić świat!”. Jak przygotować swoje środowisko pracy, aby ból nie wystąpił? Sprawdźmy to z użyciem bazy CIOP.

Krok 1. Wejdź na stronę www.ciop.pl.

Krok 2. Kliknij pole „BHP Info” (ciemnoniebieskie pole w menu).

Krok 3. Jesteś na stronie, gdzie znajdziesz linki do poradników, dzięki którym dowiesz się m.in., co zrobić, żeby zminimalizować ryzyko wystąpienia bólu pleców.

Na każdej podstronie w lewym górnym rogu znajdziesz menu wewnętrzne z listą zagadnień i poradników rzucających więcej światła na temat.

Dla pracujących przy komputerach ciekawa może być również sekcja strony CIOP pt. „Praca zdalna przy komputerze”. Dowiesz się z niej, jak organizować stanowisko pracy zdalnej, przeprowadzić identyfikację zagrożeń zgodnie z listą kontrolną, a nawet nauczysz się ćwiczeń, które należy wykonywać w przerwach w pracy przy komputerze.

Zdjęcie: Soundtrap, Unsplash+

Zobacz również 11-minutowy film zawierający porady, jak dbać o kręgosłup! Nie jest to „catchy” filmik z Tik Toka ani wideo influencerskie z Instagrama, ale można z niego fajnie skorzystać dla swojego zdrowia! A to chyba dla Ciebie najważniejsze.

BHP to zbiór wielu zagadnień, które dla laika nie są łatwe, ale – jak widzisz – wiedza i porady nie są kosztowne. Zrozumienie, a następnie przełożenie rekomendacji na życie i pracę wymaga jednak czasu oraz zaangażowania. Stworzenie warunków pracy to początek. Później zaczyna się proces, w którym jesteś do końca aktywności zawodowej/twórczej, dlatego…

… warta uwagi jest zakładka „Równowaga praca – życie”, gdzie możesz zapoznać się z poradami dotyczącymi budowania równowagi pomiędzy pracą a życiem w kontekście elastycznych form zatrudnienia. Osoby twórcze – czyli również Ty – działają od zlecenia do zlecenia, w nienormowanym czasie pracy, np. w nocy, w różnych miejscach takich jak coworkingi, kawiarnie, kanapa w domu, co sprzyja tworzeniu nierówności i zaburzeń na wielu poziomach życia zawodowego, osobistego, zdrowia fizycznego i psychicznego.

Rekomenduję, żebyś z otwartością na swoje potrzeby czytał(-a) to, co znajdziesz w bazie CIOP. Na przykład: bardzo ciekawy poradnik dotyczący tego, jak dostosować warunki pracy dla osób z depresją, możesz uznać za nieprzydatny dla Ciebie, ale przeczytaj go uważnie i postaraj się wyciągnąć wnioski z myślą o sobie i swoim własnym środowisku pracy np:

Zamień zdanie „Nie należy dopuszczać do sytuacji, w której pracownik nie ma czasu, aby skończyć wszystkie swoje zadania" na "Bedę starać się nie dopuszczać do sytuacji w której nie mam czasu, aby dokończyć wszystkie swoje zadania”, itd.

Zdjęcie: Kobu Agency, Unsplash+Czy zastosowanie się do wszystkich punktów z tego poradnika pomoże Ci uniknąć wypalenia, a następnie depresji? Jest wielce prawdopodobne, że tak, skoro ma pomagać w utrzymaniu stabilności u osób z już zdiagnozowaną depresją.

Ciekawym materiałem szkoleniowym jest również broszura pt. „Jak sobie radzić z obciążeniem pracą zmianową, jak poprawić sprawność poznawczą i odpoczywać efektywnie”. Czy system zmianowy dotyczy Ciebie? Zastanów się, ile razy zarywasz nockę, żeby dokończyć projekt, który masz oddać klientowi, albo czy nie tworzysz w nocy, bo wtedy pozornie możesz się lepiej skupić na działaniu?

No dobrze ale żeby nie było, że skupiamy się tylko na tych, którzy „wygodnie” siedzą przy komputerze i tworzą, to na stronie CIOP znajdziesz również porady na temat środków ochrony indywidualnej, ochrony przed upadkiem, odzieży ostrzegawczej, czyli chroniącej rzeźbiarza, designera, malarza, twórcę graffiti, aktora, operatora, sztukatora, fotografa itp. przed uszkodzeniem ciała oraz narażeniem zdrowia i życia podczas pracy twórczej.

Większość osób działających twórczo znajdzie na tej stronie opisy zagrożeń zawodowych oraz sposoby ich niwelowania poprzez wykorzystanie zaleceń i przepisów BHP. Opublikowano tu również informacje o ubezpieczeniach, emeryturach, mobbingu w pracy, zasadach organizacji pracy dla osób z niepełnosprawnościami oraz specjalnych wymaganiach dot. kobiet i osób 50+.

Zdjęcie: Getty Images, Unsplash+

Czy czeka Cię odsiadka za brak BHP?

 

Dochodzimy do ostatniego przekonania, które powstrzymuje Cię przed podjęciem działań dot. BHP we własnej działalności: „Przecież nie podlegam przepisom, więc nikt mnie nie ukarze za nieprawidłowości”.

Zgodnie prawem, jeżeli nie pracujesz na etacie, nie jesteś pracodawcą, nie wykonujesz pracy na terenie klienta, to nie podlegasz przepisom BHP. Nie dostaniesz więc mandatu od żadnego urzędnika, nie grozi Ci dyscyplinarka czy odsiadka, ale… ukarze Cię własne ciało – to od niego dostaniesz „mandat”, i to srogi!

Wróćmy do bolących pleców. Czy stać Cię na to, żeby nie dbać o własne zdrowie i bezpieczeństwo? Czy jesteś gotowy(-a) ponosić ryzyko niezdolności do pracy i tworzenia? Inwestycja w BHP to taka sama inwestycja, jak szkolenie zawodowe czy kurs dokształcający. To inwestycja w rozwiązania, ale i narzędzia, które – tak jak nowy komputer – mają pomóc Ci w efektywnym zarabianiu pieniędzy i realizowaniu się pod względem twórczym.

Zdjęcie: Surface, Unsplash+Oczywiście zmiana „taboretu”, na którym siedzisz przed komputerem, na ergonomiczny fotel biurowy może okazać się szokującym wydatkiem, ale… nie musi – wystarczy dobrze przeanalizować wytyczne i wymagania, a następnie funkcjonalności różnych cenowo foteli, aby wybrać optymalny.

Jeżeli nie stać Cię tu i teraz na kompleksowe przebudowanie pracowni, biura czy pokoju, w którym pracujesz i tworzysz, to budowanie zdrowego środowiska pracy możesz rozpocząć stopniowo. Ważne, żeby zacząć i robić to zgodnie z planem, widząc cel! Jeżeli jeszcze nie dostałeś(-aś) „pouczenia” od swojego ciała, to prędzej czy później się ono pojawi.

Dlatego w PURPOSE stworzyliśmy narzędzie PRObeing | kurs, za pomocą którego sprawdzisz, gdzie Twoje życie zawodowe wymaga poprawy, zaplanujesz proces zmiany, a następnie będziesz monitorować postępy, które chcesz osiągnąć. BHP jest jednym z ośmiu obszarów Twojej pracy i życia, które zaopiekujesz samodzielnie z PRObeing | model. Nasze narzędzie jest skonstruowane tak, abyś wyznaczył(-a) sobie cele i skutecznie, krok po kroku, w określonym czasie osiągał(-a) satysfakcjonującą zmianę. PRObeing | model pomoże Ci w zrównoważeniu działalności twórczej, tak abyś działał(-a) w zdrowiu, bezpiecznie i z satysfakcją.

Teraz wszystko w Twoich rękach!

 

Tekst: Maciej Mazerant, wydawca PURPOSE

Poznaj narzędzie PRObeing model: www.probeing.pl