Przemysły Kultury, Arts and Business - te określenia nie są w Polsce popularne, co więcej, wśród osób zajmujących się kulturą wzbudzają mieszane uczucia może nawet niechęć. Pojęcia te jednak już na stałe zadomowiły się w słownikach krajów Unii Europejskiej czy Stanów Zjednoczonych a działania rynkowe, które określa się tym mianem odgrywają w rozwoju gospodarczym Europy i Stanów znaczącą i stale rosnąca rolę.

Mechanizmy rynkowe funkcjonujące w świecie biznesu w coraz większym zakresie i większą siłą wdzierają się do naszych spokojnych jak dotąd galerii, muzeów, domów kultury, teatrów. Czy nam "ludziom kultury" podoba się to czy nie, kultura jak każdy produkt rynkowy musi mieć odbiorców czyli klientów, dobry marketing, promocję a przede wszystkim wysoką jakość. Rynek, produkt, klient, menedżer te określenia w sposób jaskrawy uwidaczniają, w jaki sposób powinniśmy traktować funkcjonowanie naszej instytucji w dzisiejszej rzeczywistości.

Faktem jest, iż każdy zarządzający instytucją kultury staje codziennie przed wyborem, czy zarządzać nią jak sprawny menedżer, tworzyć i sprzedawać dobry jakościowo produkt, czy skupić się na przetrwaniu instytucji i tworzeniu produktu z nadzieją, że sam się sprzeda? "Bezpieczne" i nagminnie praktykowane jest podejście drugie stosowane przez nieudolnych dyrektorów obejmujących stanowiska dzięki koleżeńskim układom. Bez odpowiedniej wiedzy i umiejętności, często bez wyobraźni, zarządzają instytucjami finansowanymi przez samorządy, czyli pośrednio z naszych pieniędzy. Czas tego typu organizmów na całe szczęście mija a to dzięki aktywnym menedżerom (nie zawsze kultury), twórcom z nowego rozdania, którzy w prywatnych instytucjach kultury widzą niezagospodarowany potencjał, oraz swoje miejsce na rynku pracy. Powstaje czysty układ biznesowy, w którym twórcy tworzą produkt o najwyższej jakości merytorycznej a menedżerowie zarządzają nim i sprzedają go za odpowiednią cenę gwarantując tym samym utrzymanie instytucji. Wydaje się, więc że najważniejszymi zadaniami menedżera kultury staje się zidentyfikowanie funkcji, jaką spełnić ma zarządzana przez niego instytucja a następnie opracowanie strategii działania, która umiejscowi organizację w strukturach rynku.

Czym tak naprawdę są przemysły kultury i co kryje się za pojęciem arts and bussiness? Według opracowania Instytutu Badań Nad Gospodarką Rynkową przemysły kultury we współczesnych społeczeństwach są najszybciej rozwijającym się segmentem rynku dóbr i usług społecznych. Charakterystyczny dla obszaru przemysłów kultury jest udział w tym sektorze rynku małych i średnich przedsiębiorstw, które rozwinęły się głównie pod względem nowych technologii a ich cechą charakterystyczną są innowacyjność oraz kreatywność. Na polskim rynku kultury najbardziej widoczne są przemysł audiowizualny i filmowy, wydawniczy i prasowy oraz przemysł fonograficzny. Niemniej jednak równie ważne a może ważniejsze z punktu widzenia instytucji kultury i rynku lokalnego jest przemysł związany z wzornictwem i sztuką użytkową, oraz mającym przed sobą coraz większą przyszłość przemył turystyczny oparty o turystykę kulturalną. Rozwinięty sektor przemysłów kultury istnieje w nierozerwalnym związku z działaniami kulturalnymi regionów i w oparciu o ich dziedzictwo kulturowe a bogactwo i różnorodność kulturowa zaczynają być doceniane jako niewyczerpane źródło inspiracji dla innowacyjnych przedsięwzięć gospodarczych.

W Europie i świecie od dłuższego już czasu możemy zaobserwować tendencje wspierania działań biznesowych poprzez kreatywną myśl twórczą i działań artystycznych realizowanych w instytucjach kultury, poprzez fachową wiedzę i umiejętności ludzi biznesu. Tylko taka współpraca może i przynosi w "doświadczonych" gospodarkach wymierne i policzalne korzyści. Sektor kultury staje się w XXI wieku najbardziej kreatywnym i płodnym obszarem działalności człowieka, przemysły kultury stają się najbardziej dochodowym obszarem gospodarki. Trendy, jakie kreują naszą rzeczywistość ukierunkowują człowieka na funkcjonowanie w tzw. gospodarce opartej na wiedzy gdzie myśl twórcza staje się produktem niezmiernie wartościowym. Umiejętne wykorzystanie dziedzictwa kulturowego czy innowacyjnych działań kulturalnych, kreowanie współpracy z biznesem w celu podniesienia atrakcyjności regionu i budowaniu jego struktury ekonomiczno-społecznej, powinno uzyskać priorytet jako najtańsze a zarazem najefektywniejsze narzędzie gwarantujące dynamiczny rozwój.

W tym dziale skupię się na zaletach instytucji prywatnej sprawnie zarządzanej realizującej dobry produkt. Co więcej spróbuję przekonać was do tego, iż układ biznesu i kultury oraz mechanizmy rządzące przemysłami kultury w rękach sprawnego menedżera instytucji mogą stać się prawdziwym orężem a umiejętność odnalezienia się w realiach gospodarki rynkowej pozwoli na merytoryczny i finansowy sukces waszej instytucji.