Bradford - od nitki do sieci

Na hasło ‘Miasto Filmu’ (City of Film) pojawiają się skojarzenia z Los Angeles, Cannes czy Londynem. Tytuł ten, przyznany przez UNESCO, po raz pierwszy otrzymało jednak angielskie miasto Bradford. Dlaczego właśnie ono? Dzięki temu, że władze miasta doceniły znaczącą rolę kreatywności w procesie rozwoju i budowania tożsamości miasta. Bradford wykorzystało potencjał przemysłów kreatywnych w procesie miejskiej rewitalizacji. Sukcesem zakończył się dla niego proces zastąpienia wymierającej gałęzi przemysłu tekstylnego  sektorem kreatywnym.

Dotychczasowe miejsce przemysłu zajęła kultura, która dzięki sprawnie prowadzonej polityce miejskiej ożywiła miasto i nadała mu zupełnie nowy charakter. Nad kulturalnym rozwojem okręgu czuwa specjalnie powołane Konsorcjum Kultury (Cultural Consortium for the Bradford District), złożone z instytucji publicznych, prywatnych i organizacji społecznych. Do jego głównych zadań należy promowanie i poprawa życia kulturalnego na terenie powiatu oraz wspieranie działań realizujących strategię kultury miasta.

Zanim stało się słynne na kulturalnej mapie świata, Bradford słynęło z produkcji... wełny. Położone w hrabstwie Yorkshire miasto przez lata było ważnym ośrodkiem przemysłowym, od XIX wieku pełniło rolę międzynarodowego centrum przemysłu włókienniczego. Kryzys, który dotknął przemysł tekstylny w drugiej połowie XX wieku, zahamował jednak rozwój tej „wełnianej stolicy świata” . Bradford znalazło się w sytuacji podobnej do reszty postindustrialnej przestrzeni północnej Anglii. Miasto musiało zmierzyć się z problemami gospodarczymi i co za tym idzie — niepokojami społecznymi. Potrzebna mu była nowa siła i energia, jednym słowem: odnowa!

 

Władze miasta zrealizowały szereg projektów mających na celu odnowienie przemysłu. W latach 2006–2008 Konsorcjum Kultury  przeprowadziło sąsiedzki projekt odnowy, w ramach którego dofinansowywało lokalną działalność kulturalną. Priorytetowe w projekcie były następujące cele: ożywienie sektora przemysłów kreatywnych, rozwój biznesu i możliwości prowadzenia działalności gospodarczej i rozwoju rynku; wzmocnienie potencjału zdolności twórczych, możliwości rozwoju poszczególnych sektorów oraz umiejętności biznesowych; imprezy kulturalne, mające na celu poprawę jakości życia mieszkańców oraz wpływające na lokalną gospodarkę.

Pieniądze na realizowanie projektu pochodziły z Funduszu Odnowy Regionalnej (Neighbourhood Renewal Fund), w ramach którego angielski rząd przyznaje dofinansowanie najbardziej potrzebujących władzom lokalnym. Fundusz ma za zadanie zmniejszenie różnicy między obszarami zacofanymi a resztą kraju.

Wspieranie rozwoju przemysłów kreatywnych w ramach projektu odnowy regionalnej pozwoliło na zwiększenie roli kultury w procesie rewitalizacji Bradford. Pozwoliło wpłynąć na rozwijanie się środowiska twórczego i na maksymalne zwiększenie możliwości gospodarczych regionu.

Kreatywną siłą Bradford okazał się przemysł filmowy. Obecnie miasto jest siedzibą blisko 1500 firm z sektora twórczego, w których zatrudnionych jest ponad 5000 pracowników. To tu odbywają się: Międzynarodowy Festiwal Filmowy ( Bradford International Film Festival), Festiwal Animacji (Bradford Animation Festival) oraz mniejsze festiwale poświęcone poszczególnym gatunkom filmowym i telewizyjnym. Mieszczące się w Bradford Narodowe Muzeum Mediów jest jednym z najchętniej odwiedzanych muzeów w Wielkiej Brytanii — rocznie odwiedza je ponad 700 tys. gości z całego świata. Bradford to także miasto edukacji filmowej, które dba o zapewnienie wykwalifikowanej kadry przemysłowi twórczemu.

 

Wysiłki Bradford w rozwój sektora kreatywnego zostały docenione na arenie międzynarodowej. Od 2009 roku jest ono częścią międzynarodowej Sieci Miast Kreatywnych (Creative Cities Network) i pierwszym na świecie Miastem Filmu UNESCO.

Miasto kreatywne to takie miasto, które stwarza warunki rozwoju przemysłom kreatywnym, przyczyniając się do poprawy jakości życia jego mieszkańców oraz zwiększenia atrakcyjności dla turystów i inwestorów. Pojęcie to opiera się na przekonaniu o znaczącej roli kreatywności w regeneracji obszarów miejskich.

Obecnie ponad połowa ludności na świecie mieszka w miastach. To właśnie one pełnią znaczącą rolę w wykorzystaniu kreatywności dla rozwoju społecznego i gospodarczego. Przykład Bradford pokazuje, jak kreatywne podejście może odmienić charakter miasta, jego gospodarkę oraz atrakcyjność dla inwestorów, turystów i mieszkańców.

Sieć Miast Kreatywnych (Creative Cities Network) została powołana w 2004 roku w celu promowania społecznego, kulturalnego i gospodarczego rozwoju miast. Zasadniczym elementem jej działalności jest zbudowanie partnerstwa między miastami oraz pobudzenia małych, lokalnych przedsiębiorstw, które potrzebują wsparcia ze strony miasta o ugruntowanej i silnej pozycji. Miasta, które przystępują do sieci, dzielą się swoimi doświadczeniami, wiedzą oraz wzajemnie się wspierają. Aktualnie sieć złożona jest z 21 miast, podzielonych na 7 kategorii:
Miasto Literatury: Edynburg, Iowa, Melbourne,
Miasto Muzyki: Bolonia, Gandawa, Sewilla, Glasgow,
Miasto Filmu: Bradford,
Miasto Gastronomii: Syczuan, Popayan,
Miasto Wzornictwa: Berlin, Buenos Aires, Szanghaj, Montreal, Nagoya, Shengzen, Kobe,
Miasto Mediów: Lyon,
Miasto Rękodzieła i Sztuki Ludowej: Santa Fe, Aswan, Kanazawa.

Na chwilę obecną ponad 20 miast gotowych dołączyć do Sieci Kreatywnych Miast czeka na rozpatrzenie aplikacji członkowskiej. Czy Łódź także wkrótce do niej dołączy? Może, jeżeli tylko będzie chciała, wszak starania o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury nie zamykają innych drzwi przed innymi inicjatywami. Filmowy rodowód Łódź już ma!