Zastosowanie tkanin jest bardzo szerokie. Można stwierdzić, że tkaniny otaczają człowieka, są częścią składową przedmiotów codziennego użytku, takich jak np. wyposażenie domu (obrusy, firany, obicia mebli), odzieży (bielizna, płaszcze, buty, torby), środków lokomocji (tapicerka, poduszki powietrzne), a także produktów specjalistycznych, takich jak mundury, odzież ochronna czy włókiennicza ochrona przeciwwybuchowa oraz skokochron.

Pomimo ogromnego zapotrzebowania na wyrób taki, jak tkanina, w Polsce nie ma dużej liczby podmiotów edukacyjnych, które specjalizują się w przygotowywaniu ekspertów z obszaru projektowania i produkcji tkanin. Istotne pytania, które należy zadać, dotyczą tego, czy istnieje zapotrzebowanie na takich ekspertów i czy nie jesteśmy skazani na produkcję tkanin prowadzoną w Chinach lub Indiach. Produkcja tkanin w tych krajach jest o wiele tańsza, choć jedynie w krótkiej perspektywie, bo odbywa się ona kosztem środowiska, którego ratowanie będzie nas kosztowało zdecydowanie więcej niż oszczędności poczynione przez producentów*. (Treść zgodna z założeniami inicjatywy P*eco)

Gdzie zatem szukać miejsca, dzięki któremu tkanina stanie się sposobem na realizację zawodową, a może ciekawym hobby? Poniżej przedstawiam przykładową ścieżkę edukacyjną.

Już na poziomie szkoły średniej można rozpocząć edukację ukierunkowaną tematycznie w obszarze tkaniny. Liceum Plastyczne im. A. Grottgera w Supraślu jest czteroletnią szkoła średnią, w której cykl nauczania kończy się egzaminem dyplomowym oraz maturą ze specjalnością tkanina artystyczna. Jak czytamy na stronie internetowej szkoły: „[…] w ramach tej specjalności uczniowie projektują i samodzielnie wykonują oryginalne tkaniny dekoracyjne i użytkowe. W programie zajęć uwzględnione są ćwiczenia z zakresu projektowania ubioru i kostiumu teatralnego”.

Na rynku oferowane są również 2-letnie programy edukacyjne w trybie policealnym, które przygotowują do wykonywania zawodu technika włókienniczych wyrobów dekoracyjnych. Szkoła Policealna AP Edukacja na swojej stronie internetowej informuje, że po ukończeniu szkoły absolwent będzie przygotowany do pracy w firmach zajmujących się produkcją tkanin, tj. zakładach tkackich i włókienniczych oraz pracowniach rękodzieła artystycznego. Absolwent szkoły będzie posiadał umiejętności projektowania, kontroli wytwarzania lub wytwarzania rękodzielniczych wyrobów dekoracyjnych z tkaniny, haftu, koronki i dzianiny, zgodnie z technologią ich wykonania i za pomocą narzędzi i urządzeń stosowanych w rękodzielnictwie włókienniczym. Będzie potrafił wykonywać projekt plastyczny włókienniczego wyrobu dekoracyjnego, tj. oryginalnej odzieży lub jej zdobniczych elementów, tkaniny artystycznej, tkaniny użytkowej, koców, serwet itp. Będzie również przygotowany do opracowania warunków technicznych oraz technologii wytwarzania włókienniczego wyrobu dekoracyjnego, kontrolowania prawidłowości procesu wytwarzania włókienniczych wyrobów dekoracyjnych i dokonywania niezbędnych korekt w poszczególnych fazach wytwarzania.

Jeżeli jednak dla kogoś szkoła policealna to za mało, może wybrać najbardziej znaną w Polsce uczelnię wyższą -- Akademię Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego w Łodzi, a w niej Wydział Tkaniny i Ubioru. Jak czytamy na stronie internetowej uczelni, „zadaniem Wydziału jest kształcenie projektantów o wysokich kwalifikacjach, rozumiejących procesy i uwarunkowania dotyczące wzornictwa, zdolnych do podejmowania działań projektowych i indywidualnej działalności twórczej. Realizowane jest ono w oparciu o szerokie przygotowanie specjalistyczno-technologiczne, na bazie wiedzy i doświadczeń z zakresu ogólnoplastycznego i teoretycznego. Rozwijanie Wydziału jako silnego i aktywnego ośrodka dydaktyczno-artystycznego sprzyja przygotowaniu studentów do samodzielnego formułowania i rozwiązywania problemów plastycznych oraz kształtowania ich twórczej i aktywnej osobowości. Wydział zakłada dużą elastyczność programów i metod kształcenia, dostosowując je do osiągania najbardziej właściwych warunków do rozwoju młodych talentów, pogłębiania wiedzy i kwalifikacji, do świadomego twórczego reagowania na zmiany zachodzące we współczesnym profesjonalnym i artystycznym świecie XXI wieku”. Absolwent Wydziału Tkaniny i Ubioru uzyskuje tytuł magistra sztuki na kierunku wzornictwo w zakresie wybranej specjalności: ubiór, tkanina, biżuteria lub tkanina drukowana.

Edukacja na takiej uczelni, jak Akademia Sztuk Pięknych, determinuje i profiluje dalszy rozwój zawodowy w obszarze działalności artystycznej i kreatywnej w sektorze przemysłów kultury. Osoby o mniej artystycznych, a bardziej technicznych uzdolnieniach mogą skorzystać z oferty Politechniki Łódzkiej. Na Wydziale Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów swoje miejsce znajdą zarówno osoby zainteresowane wzornictwem, jak i technologiczną stroną przygotowania takiego produktu, jak tkanina. W przypadku Politechniki istotne jest to, że dużą wagę przykłada się w niej do praktycznego aspektu edukacji. Uczelnia ma bliski kontakt z potencjalnymi pracodawcami, co w dzisiejszej rzeczywistości jest niezwykle istotnym argumentem w procesie wyboru uczelni.

Wnioski, jakie nasuwają się po krótkiej analizie oferty edukacyjnej w obszarze projektowania i produkcji produktu, jakim jest tkanina, są następujące: w przypadku uczelni artystycznych istnieje wyraźny brak ukierunkowania procesu edukacji na efekty związane z potencjalnym zatrudnieniem; w przypadku uczelni technicznych pojawia się wrażenie niskiego poziomu artystycznego; oferta edukacyjna na poziomie kształcenia zawodowego jest bardzo uboga i podobnie jest w przypadku szkolnictwa średniego (jest bardzo mały wybór szkół oferujących specjalności dotyczące tkaniny).

Istnieje duża potrzeba popularyzacji kształcenia w tej dziedzinie poprzez kampanię informacyjne i promocyjne oraz szkolenia i kursy dokształcające, finansowane ze środków Unii Europejskiej. W ciągu najbliższych 4 lat może się to przyczynić do ponownego rozwoju zainteresowania (zarówno ze strony uczelni, jak i uczniów/studentów) edukacją w zakresie projektowania i produkcji tkaniny.